VERBİS’e Kayıt ve 6698 Sayılı Kişisel Verilerin korunması Kanunu

2018 yılında çok önemsenmeyen kişisel verilerin korunması konusu, 2019 yılında birden gündemin zirvesine oturdu. VERBİS kayıt zorunluluğunun bu farkındalık konusunda büyük payı olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Artık farkındalık oluştuğuna göre sıra VERBİS in yanı sıra asıl yapılması gerekenlere odaklanmak olsa gerek. Toplumun KVKK konusunda aydınlanması, her alanda hızla artan veri ihlallerinin olduğunu ve korunması gerektiğini çok açık bir şekilde ortaya koymuştur. KVKK 2019 yılında 6000 şikayet olduğunu bildirmiştir. Ayrıca ihlal bildirimlerdeki artış verisi işlenen ilgili kişi tabir edilen veri sahibinin bilinçlendiğini göstermektedir. Bu da veri sorumluların, artık bu konuyu biraz daha ciddi ele alması gerektiğini açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

Diğer yandan, VERBİS Kaydının 6 ay daha uzatılmasının gerekçeleri arasında saydığı yapılan “kayıt başvurularının büyük bir kısmında tespit edilen hatalar ve mevzuata aykırı başvurular” nedeniyle kayıt başvurularında uzatma kararı aldığını ortaya koyması, bu konuda yeterince uzman olmayanların süreci yönetmeye kalkışmaları ya da şirketlerin kendi imkanlarıyla uzmanlardan destek almadan yapma istekleri bu sonucu doğuru olabilir.

Özetle, bir yandan verisi işlenen insanların ve toplumun bilinçlenmesinin yanısıra veri sorumlusu olan şirketlerin işleri yeterince ciddi yapmamamaları, her işte olduğu gibi bu konunun da sulandırılmaya ve naylon olarak yapılmaya çalışıldığının göstergesidir. Bu durum, gelecek zaman diliminde veri sorumlusu şirketlerin büyük cezalar yemeye hazır olması gerektiği ya da gerçekten uzmanlardan destek alarak KVKK konusunu ciddi olarak yapması gerekmektedir.

6698 Sayılı Kişisel Verilerin korunması kanunu ve ilgili mevzuat ilgili kişinin haklarını açık bir şekilde ortaya koymuş ve ihlal durumunda haklarını sıralamıştır. Ayrıca, Alo 198 hattı ve Başvuru Formu yayınlayarak ihlal durumunda KVK Kuruluna başvurmasını istemiştir. 2019 yılında yapılan 6.000 Şikayet ile ilgili ortaya koyduğu uygulamalar ve cezalar KVK Kurulunun konuyu ciddiyetle ele aldığını hiç affetmediğini de ifade etmektedir.

Diğer taraftan, KVK’nın getirdiği yükümlülükleri sadece VERBİS’e kayıt olarak algılamak hatanın en büyüğüdür ve kanunu anlamamak anlamına gelir. 6698 Sayılı Kanun 7 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve hale n yürürlüktedir. Getirdiği onlarca yükümlülüklerden sadece bir tanesi VERBİS’e kayıt yükümlülüğüdür. Toplam yükümlülükler içerisinde tahminen ancak yüzde beşine tekabül eden bir yükümlülüktür.

Bu nedenle 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ciddi bir kanundur ve tüm veri sorumlusu şirketlerin ciddiyetle uyması gereken bir kanundur. Aksi halde 1.470.000 TL ye kadar idari para cezaları ve 6 yıla kadar hapis cezalarıyla karşı karşıya gelmeleri mümkündür.

Kurumun yayınladığı Şikayet Hakkı ile ilgili metin aşağıdaki gibidir.

Şikayet Hakkı

İlgili kişinin şikayet yoluna başvurulabilmesi için ilk olarak veri sorumlusuna Kanunun 13. maddesi uyarınca yapmış olduğu başvurunun reddedilmesi, verilen cevabın yetersiz bulunması veya 30 gün içinde başvuruya cevap verilmemiş olması gereklidir. İlgili kişilerin veri sorumlusuna başvurmadan doğrudan Kurula şikayet yoluna gitmesi mümkün değildir.

Kişisel verilerinin işlenmesi kapsamında kişilik hakları ihlal edilen ilgili kişilerin, genel hükümlere göre tazminat hakları saklı tutulmuştur. Başvuru yoluna gitmenin zorunlu, şikâyet yoluna gitmenin ise ihtiyari olması sebebiyle, başvurusu zımnen veya açıkça reddedilen ilgili kişinin bir yandan Kurula şikâyette bulunabilmesi, diğer yandan doğrudan adli veya idari yargı yoluna gidebilmesi mümkün olacaktır.

İlgili kişinin Kurula şikayette bulunmasında öngörülen süre, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve her hâlde başvuru tarihinden itibaren altmış gündür. Fakat Kurulun inceleme yapabilmesi için mutlaka ilgilinin şikayetine ihtiyaç yoktur. Kurulun ihlal iddiasını herhangi bir şekilde öğrenmesi durumunda da resen harekete geçerek görev alanına giren konularda gerekli incelemeyi yapması yetkisi dahilindedir.

Kanunun 15. maddesiyle, Kurul tarafından yapılacak incelemenin usul ve esasları düzenlenmiştir. Buna göre, Kurul, şikâyet üzerine veya ihlal iddiasını öğrenmesi halinde resen, görev alanına giren konularda gerekli incelemeyi yapabilecektir. Bu inceleme, şikâyete ya da resen öğrenilen ihlal iddiasına münhasır olacaktır.

Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunun 6. maddesinde belirtilen şartları taşımayan ihbar ve şikâyetler incelemeye alınmamaktadır.. Veri sorumluları, Devlet sırrı niteliğindeki bilgi ve belgeler hariç, talep edilen bilgi ve belgeleri, Kurula 15 gün içinde göndermek veya gerektiğinde yerinde inceleme yapılmasına imkân sağlamak zorundadır.

Kanunda Kurulun, şikâyet üzerine yapacağı inceleme sonunda cevap vermesi öngörülmüş, şikâyet tarihinden itibaren altmış gün içinde herhangi bir cevap verilmezse talebin reddedilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre, şikâyet tarihinden itibaren altmış günlük sürenin geçmesiyle idari yargıda dava açma süresi başlayacaktır.

Kurulun, şikâyet üzerine yapacağı inceleme ile ilgili olarak altmış günlük süre içerisinde bir cevap vermesi öngörülmüş ise de, resen yapacağı incelemeler yönünden herhangi bir süre öngörülmemiştir. Kurul, şikâyet üzerine veya resen yapılacak inceleme sonucunda, Kanun hükümlerinin ihlal edildiği kanaatine varırsa, tespit ettiği hukuka aykırılıkların ilgili veri sorumlusu tarafından giderilmesine karar verir ve kararı ilgililere tebliğ eder. Bu karar, tebliğden itibaren gecikmeksizin ve en geç otuz gün içinde yerine getirilecektir. Yine şikâyet üzerine veya resen yapılan inceleme sonucunda, Kanuna aykırı uygulamanın yaygın olduğunun Kurul tarafından tespit edilmesi üzerine ilgili kurum ve kuruluşların görüşü de alınmak suretiyle bu konuda ilke kararı alınır ve bu karar yayımlanır.

Ayrıca Kurula, telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve açıkça hukuka aykırılık şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde, nihai karardan önce veri işlenmesinin veya verinin yurtdışına aktarılmasının durdurulmasına karar verme yetkisi verilmiştir. İlgililerin, Kurulca verilen kararlara karşı idare mahkemelerinde dava açabilmeleri mümkündür.